Adet Düzensizliği

Adet Düzensizliklerinin Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Adet düzensizlikleri, kadınların Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanlarına başvurduğu en yaygın sağlık sorunlarından biridir. Yapılan araştırmalara göre, doğurganlık çağındaki kadınların %9 ile %30’unda adet düzensizlikleri görülebilmektedir. Adet düzensizliği, kadının normal menstruasyon döngüsünden sapmalar göstermesi anlamına gelir. Normal bir adet döngüsü, 21 ile 35 gün arasında, 2-7 gün süren ve ortalama 30-40 ml kan kaybı ile gerçekleşen kanamalardır.

Adet düzensizlikleri, kadınlarda farklı şekillerde kendini gösterebilir. En yaygın belirtiler arasında adet kanamasının fazlalığı, adet kanamasının uzun sürmesi, adet öncesi ve sonrası lekelenme ya da tamamen adet kanamasının olmaması yer alır. Adet düzensizlikleri, genç kızlarda ilk adet dönemi ve menopoz öncesi dönem gibi hormonel değişimlerin olduğu zamanlarda doğal bir süreç olarak kabul edilebilir. Ancak bu durum, her kadında farklılıklar gösterebilir ve bazen ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir.

Bu yazımızda, adet düzensizliğinin sebepleri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bir inceleme yapacağız. Adet düzensizliklerinin endokrinolojik, sistemik ve jinekolojik nedenleri olabileceği için, doğru tanı ve tedavi süreci büyük önem taşır.

Adet Düzensizliği Nedenleri

Adet düzensizliğinin birçok farklı nedeni olabilir. Başlıca nedenler arasında hormonel bozukluklar, tiroid hastalıkları, pıhtılaşma bozuklukları ve jinekolojik rahatsızlıklar yer alır. Bu nedenlerin her biri, kadınların yaşam kalitesini etkileyebileceği için profesyonel bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerekir.

1. Endokrinolojik Nedenler

Yumurtlamanın olmaması (Anovulasyon), düzensiz adet kanamalarının en sık görülen sebebidir. Anovulasyon, yumurtlama gerçekleşmediğinde ortaya çıkar ve genellikle Polikistik Over Sendromu (PCOS) gibi hormonal bozukluklarla ilişkilidir. PCOS, yumurtlama sorunlarına yol açarak 2-3 ayda bir adet görme ya da yılda 9’dan az adet görme gibi sorunlara neden olabilir.

• Hipotalamo-hipofizer aks bozuklukları: Ergenlik döneminde, hormon salınımı düzensiz olabilir, bu da adet düzensizliklerine yol açabilir. Ergenlikteki adet düzensizliği genellikle birkaç yıl içinde kendiliğinden düzelir.
• Menopoz öncesi dönem: Menopoz öncesi dönemde kadınlarda yumurtalık rezervlerinin azalması, sık adet görme ya da 2-3 ayda bir adet görme gibi belirtilere yol açabilir.
• Tiroid bozuklukları: Hipotiroidizm (tiroid bezinin az çalışması) ve hipertiroidizm (tiroid bezinin fazla çalışması), adet döngüsünü doğrudan etkileyebilir. Hipotiroidizmde adet kanamaları çoğalırken, hipertiroidizmde ise adet kanamaları azalır ve döngüler uzar.
• Prolaktin yüksekliği (hiperprolaktinemi): Prolaktin hormonunun yüksekliği, adet gecikmeleri ve yumurtlama problemlerine yol açabilir.

2. Sistemik Hastalıklar

Adet düzensizliklerinin bir başka önemli nedeni, sistemik hastalıklar ve pıhtılaşma bozukluklarıdır. Bu hastalıklar, vücutta kanama sorunlarına yol açarak adet kanamalarının düzenini bozabilir.

• Koagulasyon Bozuklukları (Pıhtılaşma Problemleri): Von Willebrand hastalığı, ITP (İdiopatik Trombositopenik Purpura) ve lösemi gibi hastalıklar pıhtılaşma sistemini etkileyerek, aşırı ve düzensiz kanamalara neden olabilir.
• Karaciğer ve böbrek hastalıkları: Bu organlardaki fonksiyon bozuklukları, adet döngüsünde düzensizliklere yol açabilir.
• Obezite: Aşırı kilo, hormon dengesizliklerine ve adet düzensizliklerine neden olabilir.
• İlaç kullanımı: Antikoagülanlar ve kortikosteroid gibi ilaçlar da adet düzensizliklerine neden olabilir.

3. Jinekolojik Problemler

Jinekolojik hastalıklar, kadınlarda adet düzensizliğine yol açabilen önemli bir faktördür. Doğurganlık çağındaki kadınlar için bu sorunlar, genellikle erken tanı ve tedavi ile kontrol altına alınabilir.

• Gebelik: Adet düzensizlikleri nedeniyle başvuran her kadında ilk olarak gebelik dışlanmalıdır. Düşük, dış gebelik ve düşük riski gibi gebelikle ilgili komplikasyonlar, adet kanamalarıyla benzer belirtiler gösterebilir.
• Servisit ve Endometrit: Genital enfeksiyonlar, adet kanamalarının düzensizleşmesine neden olabilir. Jinekolojik muayene ve kültür testi ile tanı konulabilir.
• Endometriozis (Çikolata Kisti): Endometriozis, adet düzensizliği, ağrı ve diğer şikayetlere yol açabilen bir hastalıktır. Bu hastalıkta, rahim içi dokusu rahim dışında büyür ve bu da ağrılı adet kanamalarına neden olabilir.
• Adenomyozis: Adenomyozis, rahmin iç kısmının kalınlaşması ve dokuların anormal büyümesidir. Bu durum, adet kanamasının fazla olmasına ve adet öncesi lekelenmelere neden olabilir.
• Myomlar: Myomlar, rahimdeki iyi huylu tümörlerdir ve genellikle adet düzensizliklerine neden olur. Özellikle submukozal ve intramural yerleşimli myomlar adet kanamalarının artmasına yol açar.
• Endometrial Polipler: Polipler, özellikle prematopozal dönemde kadınlarda adet düzensizliklerine neden olabilir. Adet öncesi ve sonrası lekelenme, adet ortasında kanama gibi sorunlara yol açabilir.

Adet Düzensizliği İçin Tedavi Yöntemleri

Adet düzensizliğinin tedavisi, altta yatan sebebe bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri genellikle ilaç tedavisi, hormon tedavisi, cerrahi müdahale veya yaşam tarzı değişikliklerini içerebilir.

• Endokrinolojik Bozukluklar: Hormon düzeylerini dengelemeye yönelik tedaviler (tiroid hormonları, insülin direnci tedavisi vb.) ve doğum kontrol hapları gibi ilaçlar, adet döngüsünü düzenlemeye yardımcı olabilir.
• Sistemik Hastalıklar: Pıhtılaşma bozukluklarında, hematolojik tedavi ve uygun ilaç kullanımı gerekebilir. Ayrıca, organ fonksiyonlarını iyileştirmek için tedavi planları uygulanır.
• Jinekolojik Hastalıklar: Myomlar, endometrial polipler ve endometriozis gibi sorunlarda cerrahi müdahaleler gerekebilir. Histeroskopi, myomektomi veya hormon tedavisi ile adet düzensizlikleri yönetilebilir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Adet düzensizliği üç ay süreyle devam ediyorsa veya adet döngüsünde belirgin bir değişiklik varsa, mutlaka bir Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanına başvurulmalıdır. Ayrıca aşağıdaki durumlarda da doktora başvurmak önemlidir:

• Aşırı kanama ve yoğun adet kanamaları
• Adet kanamalarının uzun sürmesi
• Adet aralarında lekelenme
• Adet kanamasının hiç olmaması

Adet düzensizliklerinin doğru bir şekilde tedavi edilmesi, kadın sağlığını korumak ve yaşam kalitesini artırmak açısından son derece önemlidir.